Taxonomie
Order: Siluriformes
Onderorder: Loricarioidei
Familie: Loricariidae
Onderfamilie: Hypostominae
Geslacht: Hypancistrus
Soort: Hypancistrus zebra, Isbrücker, & Nijssen, 1991
Beschrijving
De Hypancistrus zebra L46 heeft een heel uniek patroon en kleuring, waardoor hij heel makkelijk te herkennen is. Ze zijn wit met zwarte horizontale lijnen over het hele lichaam, waardoor hij heel erg op een zebrapatroon lijkt.
Het is een kleine vis van max. 8 tot 10 cm groot en heeft een vrij platte kop.
Er zijn ook varianten met golvende lijnen gevonden, herkend als de Hypancistrus sp. L173.
De Hypancistrus zebra L46 is een van de populairste L-nummers wereldwijd. Helaas lijkt het onmogelijk om genoeg van deze soort te kweken om elke aquariaan van deze vis te voorzien. Hierdoor zal de prijs van de L46 waarschijnlijk altijd hoog blijven. Daarnaast is er in Brazilië een exportverbod op deze soort omdat zijn natuurlijke habitat in gevaar is door het afdammen van de rivier. Kweken is daarom belangrijk voor het voortbestaan van deze soort. Momenteel wordt er gewerkt aan verschillende projecten om (gekweekte) dieren terug te brengen naar de natuurlijke habitat, maar dit heeft nog steeds geen goed resultaat.
L46 wordt in de hobby ook wel Zebra pleco genoemd.
Verspreiding en leefgebied
In de natuur leeft de Hypancistrus zebra L46 tussen rotsspleten in diepe poelen in de stroomversnellingen van de Rio Xingu, tussen Altamira en Belo Monte. Ze verstoppen zich goed tussen deze spleten en worden gevonden op een diepte van 6 - 7 meter. De grond bestaat uit donkere rotsen van vulkanische oorsprong.
Ze geven de voorkeur aan matig warm water, tussen de 27 en 30 graden. In hun natuurlijke habitat zijn watertemperaturen van 32.2 graden gemeten. Het water is ook zacht en licht zuur. Het water moet voornamelijk zuurstof bevatten en schoon zijn om deze soort te laten gedijen.
Dieet
H. zebra zijn omnivoren maar neigen meer naar carnivoren (vleeseters). Ze moeten dus een gevarieerd dieet krijgen.
In de natuur leven ze voornamelijk van de zoetwatersponzen die op de stenen groeien. In gevangenschap eet deze vis bijna elk commercieel voer.
Ik voer mijn kweekgroep voornamelijk met EBO Sponge soft granulaat, EBO Artemia soft granulaat en Dr. Bassleer Biofish Food Garlic.
Daarnaast is het mogelijk om EBO Insect soft granulaat, Futterdose Krill soft granulaat en EBO Mossel soft granulaat te voeren.
De jongen voeren wij met EBO Youngster Grow pasta en Futterdose Nauplien pasta.
Aquarium
Het is een L-nummer dat niet erg groot wordt en goed gehouden kan worden in een aquarium van ongeveer 100 cm lang. Ze hebben echt voldoende en verschillende schuilmogelijkheden nodig in de vorm van hout, rotsen en legholen. De temperatuur van het water moet rond de 30 °C zijn en veel zuurstof bevatten. Er moeten stromingspompen worden geïnstalleerd die voor voldoende stroming zorgen, zodat de pleco's zich op hun gemak voelen. Wekelijks water verversen van minimaal 50% is aan te raden.
Het is een wat schuwe en teruggetrokken soort die snel van hun voer afschrikt. Let dus op welke vissen u bij deze pleco houdt, ze moeten niet in een aquarium met veel voer concurrenten worden geplaatst. Ze zijn vrij vredelievend tussen soortgenoten.
Geslachtsverschil
Het is niet altijd makkelijk om een mannetje van een vrouwtje (dat niet vol eieren zit) te onderscheiden. De geslachten zijn het beste te zien bij bijna volwassen dieren.
Van de zijkant gezien lijken mannetjes en vrouwtjes behoorlijk op elkaar. Het patroon, de kleur en de grootte zijn bijna hetzelfde.
Ook vrouwtjes vertonen odontodes op de borstvinnen en het hoofd, maar deze zijn in de meeste gevallen nog lang niet zo lang ontwikkeld. De dikte van de borstvinstralen kan soms ook een goede indicator zijn. Die zijn bij mannetjes iets dikker dan bij vrouwtjes.
Mannetjes in goede conditie ontwikkelen ook iets meer odontodes op de staart en hebben langere odontodes op het kieuwdeksel. Dit is niet zo duidelijk zichtbaar als bij andere Hypancistrus-soorten.
Van bovenaf gezien wordt het allemaal wat makkelijker. Een goede geslachtsindicator is de algehele lichaamsvorm van bovenaf: mannetjes hebben hun breedste lichaamsdeel precies rond de schouders, waar de borstvinnen zich bevinden. Vrouwtjes laten hun breedste lichaamsdeel iets erachter zien, rond het bovenbuikgedeelte. Dit is vooral bij zwangere vrouwtjes heel goed zichtbaar.
Mannen hebben een meer blokkerig hoofd met lange odontodes erop.
Voor ons is de makkelijkste en snelste manier om het geslacht van L46 te bepalen via het geslacht papil. Bij mannetjes is de papilla meestal langer en puntiger, terwijl bij vrouwtjes de papilla ronder en breder is.
Voortplanting en kweken
Het kweken in aquaria van H. zebra L46 is mogelijk met goede verzorging en waterparameters. Het is belangrijk om goed te kijken naar de verhouding en de hiërarchie bij het samenstellen van een kweekgroep. Mannetjes zijn behoorlijk territoriaal onder elkaar in de groep. Soms beschadigen ze met deze gevechten zelfs hun huid.
In het aquarium broeden de vissen in legholen. Het vrouwtje legt de eieren en het mannetje bevrucht ze. Ze hebben geen grote nesten, meestal tussen de 10 en 15 eieren. De eieren zijn ongeveer 4 mm groot en komen na 5 tot 7 dagen uit. Het mannetje zorgt voor de eieren en larven.
De jongen eten uit hun dooierzak gedurende de eerste 11 tot 13 dagen. In tegenstelling tot volwassenen geven de jongen de voorkeur aan vegetarisch voedsel.
Jongeren van H. zebra groeien veel langzamer dan jongen van veel andere Hypancistrus-soorten.
Literatuur
Isbrücker, I.J.H., & Nijssen, H. (1991).
Hypancistrus zebra, a new genus and species of uniquely pigmented ancistrine loricariid fish from the Rio Xingu, Brazil (Pisces: Siluriformes: Loricariidae).
Ichthyological Exploration of Freshwaters, 1 4/1990: 345 - 350
